پوستر ها و پیام های کلیدی

فدراسیون جهانی دیابت یک پوستر را برای روز جهانی امسال در نظر گرفته است که این پوستر همراه با پیام کلیدی «شروع تغذیه سالم با صبحانه» می باشد، نمونه این پوستر در ذیل قابل ملاحظه می باشد: 

فدراسیون جهانی دیابت (IDF)، به مناسبت روز جهانی دیابت، توجه ویژه‌ای به بحث تغذیه سالم نموده و پیام روز جهانی دیابت امسال را «شروع تغذیه سالم با صبحانه» تعیین کرده است. این کار به بهانه تاکید بر اهمیت تغذیه سالم در پیشگیری از دیابت نوع دو و عوارض جدی دیابت صورت گرفته است. تغذیه سالم، با مصرف صبحانه سالم آغاز می‌شود که می‌تواند به کنترل وزن تمام افراد و کنترل قند خون افراد دیابتی کمک نماید.
تغذیه سالم، نه تنها برای افراد مبتلا به دیابت، بلکه برای تمام افراد از اهمیت بالایی برخوردار است. رعایت تعادل مناسب در مصرف گروه‌های غذایی مختلف برای کنترل دیابت حائز اهمیت است.

مواد غذایی، حاوی سه ماده مغذی اصلی زیر هستند:

• کربوهیدرات‌ها
• پروتئین‌ها
• چربی‌ها

این سه ماده مغذی، منبع اصلی تامین انرژی بدن به حساب می‌آیند. 

کربوهیدرات‌ها، گلوکز و نشاسته موجود در مواد غذایی هستند. انواع کربوهیدرات‌ها عبارت‌اند از:

• نان‌ها، برنج، ماکارونی
• میوه‌ها
• لبنیات شامل شیر، ماست، دوغ و کشک
• سبزیجات نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی
• حبوبات
• شیرینی‌ها

کربوهیدرات‌ها مستقیما بر سطح قند خون اثر داشته و باید بین میزان کربوهیدرات دریافتی، سطح فعالیت و میزان انسولین دریافتی تعادل برقرار باشد. این تعادل باعث حفظ قند خون در محدوده کنترل می‌گردد. برای دستیابی به این تعادل باید به میزان، نوع و زمان مصرف مواد غذایی حاوی کربوهیدرات در طول روز توجه نمود.
انتخاب‌های سالم گروه کربوهیدرات شامل مواردی از این گروه است که حاوی چربی و شکر افزوده کم و فیبر بالا باشد، مانند نان‌های سبوس‌دار، ماکارونی سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، میوه‌جات، سبزیجات نشاسته‌ای، شیر و ماست کم‌چرب و حبوباتی نظیر عدس و لوبیا می‌باشد.
لازم به ذکر است، برخلاف تصور رایج که افراد دیابتی نباید به هیچ وجه از قند و شکر استفاده نمایند، مصرف مقادیر کم قند و شکر به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم، برای افراد مبتلا به دیابت بلامانع است.
پروتئین ماده مغذی است که برای ساخت و حفظ توده عضلانی بدن، پوست و سلول‌ها، ضروری است. گروه پروتئین‌ها تاثیر مستقیمی بر قند خون نداشته و شامل موارد زیر می‌باشد:

• انواع گوشت سفید و قرمز
• تخم مرغ و ماکیان
• شیر و پنیر
• حبوبات

چربی‌ها و روغن‌ها، منبع انرژی و برخی از ویتامین‌ها بوده، و همچنین به سلامت پوست کمک می‌نمایند. هضم چربی از هضم کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها طولانی‌تر بوده و تاثیر مستقیمی بر قند خون ندارد. انواع مختلف چربی‌ها و روغن‌ها عبارت‌اند از:

• روغن‌های غیراشباع با یک پیوند دوگانه
• روغن‌های غیراشباع با چند پیوند دوگانه
• چربی‌های اشباع
• چربی‌های ترانس

روغن‌های غیراشباع با یک یا چند پیوند دوگانه در روغن‌های گیاهی، مانند روغن کانولا، روغن زیتون، مغز دانه‌ها و ماهی وجود دارد. این روغن‌ها سالم‌ترین انتخاب از گروه چربی‌ها و روغن‌ها به حساب می‌آیند.
روغن‌های جامد در منابع حیوانی مانند کره و لبنیات پرچرب و همچنین غذای فوری وجود دارند. چربی‌های ترانس در روغن‌های نباتی جامد یافت می‌شوند؛ این دو دسته از چربی‌ها، به عنوان ناسالم‌ترین انتخاب از این گروه شناخته می‌شوند.

نکته کلیدی در انتخاب‌های غذایی سالم شامل موارد زیر است:

• دریافت چربی کمتر
• دریافت شکر کمتر
• دریافت نمک کمتر
• دریافت فیبر بیشتر
• پیروی از یک برنامه غذایی منظم

برای کنترل قند باید به موارد زیر توجه نمود:

• مصرف سه وعده اصلی و دو تا سه میان وعده در روز
• عدم حذف وعده‌های غذایی
• مصرف صبحانه

پیروی از یک رژیم غذایی سالم به کنترل قند خون، چربی خون و وزن تغذیه کمک نماید. تغذیه سالم به معنای تعادل بین مصرف گروه‌های غذایی مختلف است. به این منظور باید به میزان مصرف مناسب هر یک از این گروه‌ها توجه نمود. یکی از شیوه‌های آسان برای برقراری این تعادل بین گروه‌های غذایی مختلف، استفاده از شیوه بشقاب است. 

در این شیوه توصیه می‌شود در وعده‌های اصلی یک چهارم بشقاب پلوخوری را با منابع کربوهیدرات، یک چهارم دیگر را با منابع پروتئین و نصف باقی‌مانده آنرا با منابع سبزیجات غیرنشاسته‌ای پر نمایید؛ همچنین از یکی از منابع لبنیات مانند یک لیوان شیر کم‌چرب یا یک پیاله ماست نیز استفاده نمایید.